Latin IV Winter Exam

A. CREUSA ADDRESSES AENEAS

Tum sîc adfârî et cûrâs hîs dêmere dictîs: ‘Quid tantum însânô juvat indulgêre dolôrî, Ô dulcis conjûnx? Nôn haec sine nûmine dîvum êveniunt; nec comitem asportâre Creûsam 5fâs, aut ille sinit superî rêgnâtor Olympî. Longa tibi exsilia, et vastum maris aequor arandum, et terram Hesperiam veniês, ubi Lÿdius arva inter opîma virum lênî fluit agmine Thybris: illîc rês laetae rêgnumque et rêgia conjûnx 10parta tibî; lacrimâs dîlêctae pelle Creûsae. Nôn egô Myrmidonum sêdês Dolopumve superbâs aspiciam aut Grajîs servîtum mâtribus îbô, Dardanis et dîvae Veneris nurus; sed magna deum genetrîx hîs dêtinet ôrîs. 15Jamque valê et nâtî servâ commûnis amôrem.’

B. DIDO SPEAKS TO HER SISTER ANNA

Postera Phoebêâ lûstrâbat lampade terrâs, ûmentemque Aurôra polô dîmôverat umbram, cum sîc ûnanimam adloquitur male sâna sorôrem: “Anna soror, quae suspênsam însomnia terrent! 5Quis novus hic nostrîs successit sêdibus hospes, quem sêsê ôre ferêns, quam fortî pectore et armîs! Crêdô equidem, nec vâna fidês, genus esse deôrum. Dêgenerês animôs timor arguit. Heu, quibus ille jactâtus fâtîs! Quae bella exhausta canêbat! 20 mihi nôn animô fîxum immôtumque sedêret, cui vinclô vellem sociâre jugâlî, postquam prîmus amor dêceptam morte fefellit; nôn pertaesum thalamî taedaeque fuisset, huic ûnî forsan potuî succumbere culpae. 15Anna, fatêbor enim, miserî post fâta Sychaeî conjugis et sparsôs frâternâ caede penâtîs, sôlus hic înflexit sênsûs, animumque labantem impulit. Agnôscô veteris vestîgia flammae. Sed mihi vel tellûs optem prius îma dehîscat 20vel pater omnipotêns abigat fulmine ad umbrâs, pallentîs umbrâs Erebô noctemque profundam, ante, pudor, quam violô, aut tua jûra resolvô. Ille meôs, prîmus quî sibi jûnxit, amôrês abstulit; ille habeat sêcum servetque sepulchrô.”

C. ANNA RESPONDS TO DIDO

Anna refert: “Ô lûce magis dîlêcta sorôrî, sôlane perpetuâ maerêns carpêre juventâ, nec dulcîs nâtôs, Veneris nec praemia nôris? Id cinerem aut mânîs crêdis cûrâre sepultôs? 5Estô: aegram nûllî quondam flexêre marîtî, nôn Libyae, nôn ante Tyrô; dêspectus Iarbâs ductôrêsque aliî, quôs Âfrica terra triumphîs dîves alit: placitône etiam pugnâbis amôrî? Nec venit in mentem quôrum cônsêderis arvîs? 20Hinc Gaetûlae urbês, genus însuperâbile bellô, et Numidae înfrênî cingunt et inhospita Syrtis; hinc dêserta sitî regiô, lâtêque furentês Barcaeî. Quid bella Tyrô surgentia dîcam germânîque minâs?

15 Dîs equidem auspicibus reor et Jûnône secundâ hunc cursum Îliacâs ventô tenuisse carînâs. Quam urbem, soror, hanc cernês, quae surgere rêgna conjugiô tâlî! Teucrum comitantibus armîs Pûnica quantîs attollet glôria rêbus! 20 modo posce deôs veniam, sacrîsque litâtis indulgê hospitiô, causâsque innecte morandî, dum pelagô dêsaevit hiems et aquôsus Oriôn, quassâtaeque ratês, dum nôn tractâbile caelum.”


Top